آرماتورها در واقع میلگرد هایی هستند که تغییر شکل داده و به صورت مشبک به هم متصل می شوند. استفاده از آرماتور در بتن که آرماتور بندی نامیده می شود، برای تقویت مقاومت فشاری بتن و در نتیجه افزایش مقاومت و مقاومت کلی سازه انجام می شود. برای بهبود کیفیت اتصال میلگردهای تقویت کننده و بتن معمولاً از میلگردهای آجدار برای آرماتوربندی استفاده می شود. آرماتوربندی روشی برای چیدمان میلگردها است که در آن میلگردها به روش های مختلفی به هم متصل می شوند. آرماتور بندی یکی از مهم ترین بخش ها در ساخت و ساز ساختمان است. در صنعت ساختمان سازی و عمران به ویژه در ساختمان های بتنی، پل ها، تونل ها و سدها، استفاده از آرماتور برای افزایش مقاومت و قدرت سازه بسیار مهم است. با آشیان پی در ادامه همراه باشید تا به بررسی نکات اجرایی آرماتور بندی بپردازیم.
آشنایی با آرماتور
آرماتورها میلگرد هایی هستند که در اثر عملیات حرارتی خاص تغییر شکل داده و در شبکه متصل می شوند و در بتن مسلح و سازه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. میلگرد بخشی از مصالح اولیه در ساخت ساختمان محسوب می شود و آرماتور طبق محاسبات نقشه در نتیجه اتصال میلگرد ها به دست می آید. به عبارت دیگر، اگر میلگرد را تحت عملیاتی مانند برش یا خم کردن و جوش دادن آن به یکدیگر قرار دهید تا طرحی از پیش تعیین شده به دست آورید، در اصطلاح آرماتور به دست خواهید آورد. از نام میلگرد مسلح نیز برای آرماتور استفاده می شود. در کل میلگرد و آرماتور دو اصطلاح مرتبط در صنعت ساختمان هستند و به عناصری اطلاق می شود که برای تقویت و پایدارسازی سازه های بتنی استفاده می شود.
آرماتور بندی چیست؟
آرماتوربندی به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن میلگردهای تقویت‌کننده به سایر محصولات فولادی که به ترتیب خاصی در کنار هم قرار می‌گیرند، توسط جوش یا بست‌های فلزی متصل می‌شوند. همانطور که گفته شد بتن به تنهایی نمی تواند نیروی کششی وارد بر ساختمان را تحمل کند، بنابراین لازم است بتن را با میلگردهای فولادی که به آرماتور معروف است، تقویت کرد. در واقع ترکیب آرماتور با بتن نوعی سنگ مصنوعی ایجاد می کند که دارای خواص لازم در ساخت و ساز می باشد. آرماتورها گاه به صورت میلگردهای به هم پیوسته و خم به کار رفته در ستون ها و فونداسیون ها و گاه به صورت میلگردهای ساده و مستقیم که روی هم در سقف قرار می گیرند دیده می شود.
علت اهمیت آرماتوربندی
همانطور که گفته شد، از آنجایی که بتن ها نیروهای کششی و برشی ندارند و مقاومت کمی در برابر این نیروها و اثرات آن از خود نشان می دهند. بنابراین در ساختمان ها برای تحمل این نیروها از آرماتوربندی استفاده می شود. بنابراین قبل از ریختن بتن روی کف پروانه ای باید آرماتوربندی انجام شود. در حین انجام آرماتوربندی در ساختمان، بتن مقاومت بهتری در برابر انرژی و تنش در محیط نشان می دهد.
هر کار مرتبط با ساخت و ساز ساختمان نیاز به یک متخصص حرفه ای دارد. آرماتور بندی نیز نیاز به مراقبت و نظارت ویژه دارند. اگرچه در هر عملیات ساختمانی یک بازرس ویژه برای این عملیات مشخص می شود، اما برای اجرای کارهای آرماتوربندی نظارت مضاعف لازم است. زیرا در برخی از عملیات ساختمانی مقاومت فونداسیون کل سازه به آرماتور و نحوه‌ی بستن آن بستگی دارد.
نقش آرماتورها در مقاوم سازی سازه بتنی
- فولاد و بتن دارای ضرایب انبساط حرارتی یکسانی هستند، لذا یک عضو ساختاری بتن تقویت شده با فولاد، تغییرات دما را به حداقل می رساند.
- فولاد تقویت کننده را می توان پس از تولید خم کرد. این امر ساخت و ساز را ساده می کند و تحویل سریع مواد تولیدی را فراهم می کند.
- فولاد تقویت شده قوی است و قادر به مقاومت در برابر سختی ساخت و ساز است.
- فولاد تقویت شده را می توان به راحتی در پایان عمر سیستم بازیافت کرد.
- سازگاری با بتن از دیگر مزایای بتن است.
- فولاد تقویت کننده در تمام مناطق کشور موجود است.
- قابل جوش و غیر مغناطیسی است.
- استحکام کششی و مقاومت در برابر فرسودگی بالایی دارد.
- مقاومت کششی آرماتورهای فولادی در مسیرهای مستقیم و منحنی به خوبی مطالعه و درک شده است.
- آرماتورهای فولادی توسط تمام قوانین طراحی بتن در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده است.
- و…
چگونه سقف را آرماتوربندی کنیم؟
افزایش مقاومت سازه با آرماتوربندی قسمت های مختلف آن حائز اهمیت است. یکی از مهم ترین قسمت های ساختمان که نیاز به مقاوم سازی دارد سقف است. از آنجایی که سقف نقش مهمی در برابری ساختمان دارد، برای تحمل فشار باید با آرماتور تقویت شود. همچنین استفاده از آرماتور برای سقف برای افزایش مقاومت در برابر آتش، آب، زلزله و حفظ شکل اولیه ساختمان بسیار مهم است. آرماتوربندی سقف تیرچه بلوک، آرماتوربندی سقف کرومیت، آرماتوربندی سقف دال بتنی و آرماتور بندی سقف کوبیاس از جمله آرماتور هایی هستند که برای سقف استفاده می شوند. در تمامی موارد ذکر شده از آرماتور به دو صورت عمودی و عرضی استفاده می شود.
نکات مهم هنگام انجام آرماتور بندی
- برای استفاده از میلگرد به صورت منحنی باید این محصول را با استفاده از ابزار مخصوص شکل داد. البته نباید در دمای کمتر از 5 درجه سانتیگراد انجام شود.
- میلگرد یا آرماتور با قطر مناسب باید استفاده شود. به عنوان مثال میلگردهای تقویت کننده ستون ها به دلیل مقاومت فشاری بیشتر باید ضخیم تر از آرماتور کف ساختمان باشد.
- برای استفاده از هر قطعه فولادی در یک کار ابتدا باید محصول مورد نظر را از هرگونه ناخالصی و آلودگی تمیز کرد. به عنوان مثال زنگ زدگی تجهیزات فولادی از جمله میلگرد می تواند باعث خوردگی این محصول شود.
- همانطور که در مطالب قبلی اشاره شد بعضی از آرماتورها باید به شکل عرضی کار شوند. این میلگردها که به خموت معروف هستند وظیفه پشتیبانی و حفظ استحکام میلگردهای طولی را بر عهده دار هستند. بنابراین هنگام کار باید استانداردهای لازم در مورد خاموت ها رعایت شود.
- تحت هیچ شرایطی نباید آرماتورها را به وسیله دستگاه هوا برش دهید. این کار باید با قیچی مخصوص انجام شود.
- در آرماتوربندی تیرها به نواحی بحرانی و غیربحرانی و فاصله خاموت ها از هم دقت کنید.
- استفاده از آرماتور خرک برای نگه داشتن آرماتور فوقانی فونداسیون
