آیا شما از آن دسته افرادی هستید که فکر می کنند خاکبرداری و گود برداری در ساختمان سازی یکی هستند؟ اگر پاسخ شما مثبت است، پس باید به شما بگوییم که این طرز تفکر کاملا اشتباه است و تفاوت های زیادی بین این دو وجود دارد. لازم به ذکر است که جدای از تفاوت خاکبرداری و گودبرداری، این دو عملیات شباهت هایی نیز با هم دارند. اما با وجود تمام شباهت هایی که بین این دو عملیات وجود دارد، نباید از تفاوت بین خاک برداری و گود برداری ساختمان غافل شد. در این مقاله تفاوت و شباهت‌های خاکبرداری و گودبرداری را برای شما بیان خواهیم کرد. برای بررسی تفاوت بین خاکبرداری و گودبرداری، ابتدا باید با این دو عملیات مهم ساخت و ساز آشنا شد و به دلیل انجام آنها را در طول مراحل ساخت پی برد. به همین دلیل قبل از بررسی تفاوت های بین خاکبرداری و گودبرداری، ابتدا تعاریف مختصری در مورد این دو ارائه می کنیم.
شرکت مقاوم سازی آشیان پی یکی از معتبرترین شرکت های ارائه دهنده خدمات مقاوم سازی سازه است. آشیان پی دارای سابقه ای بیش از چند دهه در زمینه مقاوم سازی با FRP و… است. برای دریافت مشاوره در زمینه خدمات مهندسی و روش های مختلف مقاوم سازی ساختمان با واحد مهندسی آشیان پی تماس بگیرید.
خاک برداری چیست؟
لازم به ذکر است که عملیات خاک برداری یکی از اولین مراحل در ساخت سازه می باشد. این کار در واقع شامل هموار و هم شیب کردن قسمتی از زمین است که در آن برآمدگی ها برداشته شده و فرورفتگی ها با سطح زمین همسطح می شوند. تمامی پستی ها و بلندی های زمین با خاکبرداری اصلاح می شود. خاک برداری حداکثر تا عمق 65 سانتی متر انجام می شود. البته این بستگی به نوع پروژه و دید طراح دارد، در بسیاری از پروژه ها این مقدار می تواند افزایش یابد. خاک برداری با توجه به نوع زمین به 2 صورت دستی و با استفاده از ابزارهای ماشینی بزرگ یا کوچک انجام می شود. البته شایان ذکر است که امروزه خاک برداری با ماشین آلات مخصوص انجام می شود و روش دستی به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد.
گود برداری چیست؟
عملیات گود برداری نیز مثل خاک برداری به هموار و هم تراز کردن قسمتی از زمین گفته می شود. اما مهم ترین نکته در این مورد این است که گود برداری بیشتر برای سازه ها انجام می شود که نیاز به فونداسیون دارند. همانطور که می دانید برای بهره برداری از فونداسیون باید زمین را حفر کرد و در داخل دل زمین عملیات ساخت فونداسیون را انجام داد. میزان گودبرداری به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع زمین و خاک منطقه
- نوع سازه و ظرفیت بار آن
- نظر مهندس طراح
- نوع فونداسیون برای اجرا
- و…
در فعالیت های ساختمانی در مقیاس بزرگ مانند ساخت برج ها و پل ها، گودبرداری عمدتاً به منظور افزایش پایداری سازه در برابر نیروی کششی زلزله و پایین آوردن نقطه سازه، انجام می شود. احداث پارکینگ و انباری در این پروژه های بزرگ یکی از دلایل انجام عملیات گودبرداری است.
تفاوت خاکبرداری و گود برداری
در عملیات خاکبرداری تمام پستی و بلندی‌ها از بین خواهد رفت و زمین صاف می شود؛ در این نوع عملیات حفاری کمتر از 60cm خواهد بود. اما در گودبرداری به بیش از 60cm می رسد. به طور کلی، تفاوت بین خاکبرداری و گود برداری بستگی به عمق حفر آنها دارد. از دیگر فرق های کلیدی خاکبرداری و گودبرداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
عمق: عمق خاکبرداری به طور کلی باید کم باشد، در حالی که گوبرداری به معنای حفاری عمیق تر و گسترده تر است.
هدف: هدف از خاکبرداری تسطیح زمین و آماده سازی آن برای ساخت و ساز است. در حالی که گودبرداری جهت حفر فضاهای عمیق مانند فونداسیون یا استخر کاربرد دارد.
روش ها: خاکبرداری را می توان به صورت دستی یا با ماشین انجام داد، اما گودبرداری معمولاً با استفاده از ماشین آلات سنگین انجام می شود.
مجوزها: برای انجام هر دو کار مجوزهای لازم از شهرداری یا سایر مراجع ذیصلاح لازم است.
مراحل انجام خاکبرداری و گودبرداری
گودبرداری و خاکبرداری هر دو یکی از اولین کارهای ضروری هستند که در هر پروژه ساختمانی انجام می شود. شاید یکی از دلایل اصلی نادیده گرفتن تفاوت بین خاکبرداری و گودبرداری و یکی تلقی کردن این دو مورد نیز به همین علت باشد. پس از اخذ مجوز ساخت سازه در زمین، نوبت به عملیات خاکبرداری و گود برداری می‌رسد. به طور کلی مهمترین اقداماتی که برای خاکبرداری و گودبرداری باید انجام شود عبارتند از:
- تهیه نقشه
- انجام آزمایشات مکانیک خاک
- بررسی سطح آب‌های زیر زمینی
- در نظر گرفتن سازه های همسایه
- گرفتن مجوزهای لازم از سازمان‌های آب، برق، گاز، فاضلاب، مخابرات، آتش‌نشانی و…
- بررسی نوع و جنس خاک
- حفاری زمین تا عمق مشخص شده
- جبران گودبرداری اضافه در صورتیکه بیشتر از مقدار تعیین شده در نقشه، زمین حفر شده باشد.
- سطح گودبرداری را با ماسه و سیمان بپوشانید تا از آسیب عوامل جوی و بلایای طبیعی جلوگیری شود.
- استفاده از مهاربندی در صورت ناپایداری دیواره‌های گود.
شباهت رایج خاکبرداری و گودبرداری
- هر دو فاز اساسی و ابتدایی ساخت و ساز ساختمان هستند.
- هر دو از روش های دستی و ماشینی برای انجام فرآیند استفاده می کنند.
- اجرای هر دو عملیات بستگی به نوع زمین و نوع خاک دارد.
جمع بندی
گودبرداری و خاکبرداری دو فرآیند مهم ساختمانی هستند و هر کدام دارای کاربرد خاصی خود هستند. درک تفاوت بین این دو و رعایت نکات ایمنی هنگام انجام هر دو برای یک پروژه ساخت و ساز ایمن و موفق ضروری است. امیدواریم با مطالعه این نوشتار، به درک کاملی از این دو فرآیند رسیده باشید. از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودی متشکریم.
