کرموشدگی در بتن سطوح ناهمواری هستند که در اثر پر نشدن کامل بتن به صورت حفره هایی در بتن به وجود می آیند. آنها همچنین به عنوان سوراخ های توخالی در توده بتن شناخته می شوند. سطح دارای نقص کرموشدگی ناهموار است. اگر کرموشدگی به درستی اصلاح نشود، باعث ضعیفی کل ساختار می شود. بتن کرمو با توجه به عمق و وسعت خود می تواند دوام و مقاومت ساختار سازه را کم بکند. کرمو شدن بتن، به علت کاهش شیره بتن در اطراف توده سنگدانه بتن ایجاد می شود. اما استفاده از ویبراتور قوی و روش های اساسی از جمله روغن کاری قالب از کرمو شدن بتن جلوگیری می کند. جلوگیری از کرمو شدگی بتن در ساختمان های بتنی می تواند در زمان و هزینه صرفه جویی کند و به ایجاد سازه های بتنی قوی کمک کند. با آشیان پی همراه باشید تا شما را با راه های جلوگیری از کرمو شدن بتن آشنا بکنیم.
بتن کرمو چیست؟
بتن کرمو به ایجاد سوراخ یا حفره های توخالی روی سطح یا در عمق نزدیک به سطح بتن گفته می شود. در واقع بتن کرمو فضاها و منافذ خالی است که روی سطح بتن یا داخل توده بتن باقی می ماند و به شکل لانه زنبوری در می آید. به همین علت به لاتین به این نقص Honeycombing Concrete یا بتن لانه زنبوری گفته می شود. این مشکل با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و به محض برداشتن قالب قابل تشخیص می باشد. کرمو شدن بتن وقتی اتفاق می افتد که بتن به تمام نقاط قالب نرسد و باعث ایجاد سوراخ های توخالی شود. کرمو شدن بتن علاوه بر کاهش ظرفیت باربری سازه باعث می شود آب به راحتی در داخل بتن حرکت کند و به میلگردها برسد و شروع به زنگ زدگی و خوردگی کند.
این وضعیت می تواند در صنایع دریایی، خاکی، پل ها و ساختمان های نزدیک دریا، ساختمان های ساحلی و ساختمان های در معرض رطوبت و مواد شیمیایی اتفاق افتد. بتن کرمو عمدتاً در مناطقی مانند تیرها، اتصالات تیر و ستون، گوشه ها، مناطق پرازدحام فولاد و و مناطق غیرقابل دسترس که تراکم مناسب امکان پذیر نیست یافت می شود. به همین دلیل هنگام ریختن بتن در این مناطق باید توجه ویژه ای شود. موارد زیر را می توان به عنوان دلایل اصلی کرمو شدن بتن بر شمرد.
دلایل کرمو شدن بتن چیست؟
عواملی که باعث می شود بتن عملکرد مناسب خود را از دست بدهد و دچار مشکلاتی مانند کرمو شدگی شود عبارتند از:
- ویبره غیر اصولی بتن
- کاور کمتر آرماتورهای تقویت کننده
- با استفاده از بتن بسیار سخت می توان این مشکل را با کنترل آب بر اساس آزمایشات اسلامپ حل کرد.
- در هم تنیدگی تقویت تیرها و میلگردهای ستون
- ارتعاش بیش از حد
- بتن ریزی اشتباه
- پر نشدن ملات بتن در قالب
- آب فراوان در بتن
- ناسازگاری آب و سیمان
- بیرون آمدن گروت و یا دوغاب از سوراخ کوچک
کرموشدگی در کجاها رخ می دهد؟
به طور کلی کرمو شدگی در تمامی عناصر بتنی یک ساختمان دیده می شود از جمله:
- ستون
- تیر
- دیوار برشی
- پی
- دال
روش های جلوگیری از کرمو شدگی بتن چیست؟
برای جلوگیری از کرمو شدن بتن باید تدابیری اتخاذ شود. استفاده از نکات و اصول زیر به شما کمک می کند تا فرآیند ساخت بتن را بدون دردسر انجام دهید.
- اطمینان حاصل کنید که مخلوط بتن به اندازه کافی ریز دانه دارد. هر چه شن ریزتر باشد، بهتر می تواند بافتی سفت و پایدار به شما بدهد. استفاده کردن از ترکیب ریزدانه فضای خالی میان سنگدانه های درشت را به خوبی پر می نماید.
- بتن باید از ارتفاع مناسب در قالب ریخته شود. این ارتفاع نباید بیش از یک و نیم متر باشد.
- بتن را خوب مخلوط کنید. البته مراقب باشید که بتن هرگز تحت فشار بیش از حد قرار نگیرد، زیرا این امر باعث ترک خوردن سازه بتنی و ایجاد ترک در سطح کار می شود.
- قالب های بتنی باید به خوبی پر شوند. این امر فرآیند تراکم بتن را تسهیل می کند.
- قرارگیری میلگرد فولادی نیز می توان در عدم به وجود آمدن کرمو شدگی تاثیر گذار باشد. میلگردهای را در فواصل معین و استاندارد قرار دهید تا از تراکم خوب بتن اطمینان حاصل کنید.
- در فرآیند پرکردن قالب ها باید دقت شود، این کار باید به گونه ای انجام شود که خطر ترک خوردن یا کرمو شدگی به حداقل برسد.
- قالب های مورد استفاده باید محکم باشند. در واقع قالب ها باید دارای بست های ضد آب بوده و آب بندی قالب ها قابل اطمینان باشد.پ
آیین‌نامه ترمیم بتن کرمو
ترمیم بتن کرمو باید مطابق با شرایط، ضوابط و مقررات انجام شود و بر اساس این آیین نامه ترمیم بتن کرمو ایجاد شده که اگر عمق آسیب در بتن کرمو بیش از 10 میلی متر باشد، اصلاح بتن باید به روش وصله انجام شود. این آیین نامه تصریح می کند که برای ترمیم بتن باید محل آسیب دیده را تا رسیدن به نواحی سالم تخریب کرد و سپس ناحیه آسیب دیده بتن را به وسیله قلم ضربدری بزنیم تا لبه‌های تیز و راست گوشه، عمق 3mm را به وجود آورد. طبق آیین نامه ترمیم بتن کرمو؛ برای ترمیم نقاط آسیب دیده با عمق کمتر از 5 میلی متر، استفاده از ملات بهترین راه حل است.
سخن پایانی
کرموشدگی در بتن یک مشکل جدی تلقی می شود. این امر نه تنها دوام و مقاومت بتن را کاهش می دهد، بلکه آرماتور را آسیب پذیر می کند. اگر به موقع تعمیر و ترمیم نشود، می تواند به فاجعه ای مرگبار تبدیل شود که می تواند جان هزاران نفر را بگیرد و هزاران تومان خسارت وارد کند. وجود 10 درصد کرموشدگی در بتن، مقاومت بتن را می تواند تا 40 درصد کاهش دهد. 2 روش اصلی جهت ترمیم کرمو شدگی بتن وجود دارد؛ ایتدا برداشتن قسمت معیوب و قالب‌بندی مجدد و سپس بتن‌ریزی؛ و دوم، استفاده از گروت سیمانی و مواد شبیه آن.
برای جلوگیری از کرمو شدن بتن، تنظیم اسلامپ و کارایی بتن بسیار مهم است. اما ویبراتور بتن و رعایت استانداردهای بتن ریزی نیز در جلوگیری از این پدیده موثر است. جهت جلوگیری از کرمو شدن بتن، استفاده از متریال مناسب و با کیفیت روشی موثر است. اختلاط صحیح و جابجایی دقیق مصالح از ترک خوردن بتن جلوگیری می کند. محتمل ترین کرمو شدگی بتن، درقسمت های غیر قابل دسترسی مستقیم است. این مناطق توسط نیروی ثقلی پُر می‌شوند. بنابراین بتن با روانی بالا یا استفاده از میله برای ضربه زدن به قالب از کرمی شدن بتن جلوگیری می کند. عدم درز بندی قالب به خصوص در بتن با سیالیت بالا باعث خروج آب بتن و کرمو شدن بتن می شود. برای جلوگیری از این اتفاق باید قالب را به درستی عایق کرد.
