استفاده از آجرهای ضد لرزه در ساخت و ساز می تواند ایمنی لرزه ای ساختمان را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و از جان و مال ساکنان محافظت کند. در صورت وقوع زلزله، استفاده از آجرهای مقاوم در برابر زلزله می تواند از آسیب های شدید به ساختمان ها و در نتیجه کاهش خسارات مالی و جانی جلوگیری کند. آجرهای ضد زلزله و به طور کلی کلیه مصالح و محصولات ساختمانی که می توانند خسارات ناشی از زلزله را کاهش دهند، مصالح مطلوبی هستند. با توجه به اینکه کشورمان روی گسل‌های زلزله قرار گرفته است مقاوم سازی ساختمان و انواع سازه ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله با همراهی شما عزیزان با ویژگی های آجرهای ضد زلزله آشنا می شویم. تا پایان با ما همراه باشید.
آجر ضد زلزله چیست؟
هنگام ورود به عصر تکنولوژی و پیشرفت بشر در زمینه های مختلف، نیاز به حفاظت در برابر زلزله و ایمنی ساختمان از قبل بسیار بیشتر است. یکی از رایج ترین و بهترین روش ها برای این منظور استفاده از آجرهای مقاوم در برابر زلزله یا همان آجر های ضد زلزله است. این آجرها در مقایسه با سایر آجرها مقاومت بسیار بیشتری دارند. با توجه به اینکه ایران به عنوان کشوری زلزله خیز شناخته می شود، می توان به اهمیت این نوع مصالح ساختمانی پی برد. در آجرهای ضد زلزله، سوراخ ها و شیارهایی برای قفل شدن و افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله ایجاد می شود. این ویژگی استحکام بالایی در دیوارها ایجاد می کند و از فروریختن سازه جلوگیری می کند. اما آجرهای معمولی که فاقد این قابلیت ها هستند برای مناطق زلزله خیز مناسب نیستند.
در کشور ما از آجر های لقتون، آجر سفالی و آجر فشاری در ساختمان سازی استفاده می شود. البته این سه نوع آجر به تنهایی به عنوان آجر ضد زلزله کاربرد ندارند. تحقیقات و تولید محصولات با فاکتورهای ایمنی بالاتر همچنان در کشور ما در حال انجام است.
آجر ضد زلزله در دیگر کشورها
در آسیا کشورهایی مانند چین، ژاپن، کره جنوبی، اروپا، اسپانیا، آلمان و حتی آمریکا در حال انجام تحقیقات بر روی متریال ضد زلزله هستند. در آزمایشگاه های این کشورها هزینه های زیادی صرف شبیه سازی زلزله و آزمایش واقعی و استاتیکی مصالح و دیوارها در هنگام زلزله های شبیه سازی شده می شود. حاصل این تلاش ها اختراع و تولید آجرهای مقاوم در برابر زلزله (Sisbrick) بود.
محققان دانشگاه پلی تکنیک والنسیا آجرهای ضدزلزله ای ساخته اند. این محصول کلاس جدیدی از مصالح ساختمانی ضد زلزله است که دیوارها و تیغه‌های جداکننده را از سازه اصلی ساختمان جداسازی لرزه‌ای می‌کند. استفاده از این آجرها تنش بین این دو قسمت و در نتیجه خسارات ناشی از زلزله را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. ظرفیت بالای Sisbrick در جذب حرکات افقی ناشی از زلزله، دیوارهای داخلی را از دیوارهای اصلی و چارچوب ساختمان جدا می کند. البته لازم نیست در تمام متراژ دیوار از آن استفاده کنید. این نوع آجر اغلب برای گوشه ها و لبه های دیوارها استفاده می شود. به طور خاص، دیوارهای جداکننده با Sisbrick می توانند تا سه برابر بیشتر حرکت افقی لرزه ای را نسبت به دیوارهای بدون Sisbrick جذب کنند.
بهترین آجرهای ضد زلزله در ایران کدامند؟
آجرهای ضد زلزله معمولاً با ترکیب درصد کمی از خاک رس، خاک نسوز و برخی مواد افزودنی دیگر که از آسیاب سنگ ها و مواد معدنی به دست می آیند تولید می شوند. در زیر آجرهای مقاوم در برابر زلزله در ایران را با توضیح مختصر و مفید ذکر می کنیم:
1. آجر شیار دار
این یکی از انواع آجرهای مقاوم در برابر زلزله است که اغلب به صورت نماهای خشک نصب می شود. روش نما خشک یکی از رایج ترین روش هایی است که در آن شوره آجر برداشته می شود و نیازی به ملات نیست. به این ترتیب آجرها با شیارها به هم قفل می شوند و دیواری را تشکیل می دهند. در سازه با استفاده از آجر شیاردار از ملات بیشتر در نازک‌کاری و در کمترین مقدار ممکن استفاده می‌شود.
2. آجر سوراخ دار
آجر ماشینی سوراخ دار نیز نوعی آجر ضد زلزله است که معمولاً وزن کمی دارد. اگر میلگرد از میان آجرهای سوراخ دار عبور کند دیوار مذکور در برابر زلزله مقاوم بوده و به مقاومت بسیار بالایی می رسد. اما استفاده از ملات آجری با نفوذ در این سوراخ ها دوام سازه را افزایش می دهد.
3. آجر لفتون
یکی دیگر از انواع آجرهای مقاوم در برابر زلزله لفتون می باشد که با قیمت مناسب و مقرون به صرفه موجود می باشد. از این نوع آجر علاوه بر دیوارچینی در ساخت نما نیز استفاده می شود.
4. آجر نسوز
آجر نسوز مقاومت بسیار خوبی در برابر زلزله دارد. همانطور که می دانید با استفاده از روش های ذکر شده برای آجرهای سوراخ دار معمولی می توان مقاومت دیوارهای ساخته شده از آجر نسوز را افزایش داد. اما این مصالح بسیار سنگین هستند و در هنگام زلزله فشار زیادی به پی ساختمان وارد می کنند. بنابراین در مقایسه با سایر انواع آجرهای ضد لرزه مقاومت کمتری دارند.
مقاوم سازی سازه ها در برابر زلزله: بررسی استانداردها و روش های مقاوم سازی سازه در برابر زلزله
مزایای آجرهای ضد زلزله
از مزایای آجرهای ضد زلزله ایرانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبک و کم حجم بودن
- 98 درصد عایق حرارتی
- 70 درصد عایق صوتی
- افزایش عمر مفید ساختمان
- قیمت مقرون به صرفه
سخن پایانی
ساخت ساختمان های مقاوم در برابر زلزله یکی از نیازهای اساسی مردم در مناطق زلزله خیز است. زیرا با مقاوم سازی ساختمان می توان از خسارات جانی و مالی جلوگیری کرد. آجرهای ضد زلزله یکی از متداول ترین مصالحی هستند که برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر حوادث مخرب طبیعی مانند زلزله استفاده می شود. بناهای تاریخی بسیاری در ایران وجود دارد که صدها سال با استفاده از خشت و آجر در برابر انواع بلایای طبیعی مقاومت کرده و همچنان پابرجا هستند. این احتمالا یکی از دلایل اصلی محبوبیت آجر در ساختمان های مقاوم در برابر زلزله است. بنابراین آجر جزء لاینفک بنا است که انتظار می رود قرن ها ارزش خود را در معماری و ساخت و ساز حفظ کند.
