زلزله، پدیده‌ای طبیعی و غیرقابل پیش‌بینی است که تنها می‌توان با مطالعه گسل‌ها و شناسایی مناطق زلزله‌خیز، آمادگی مواجهه با آن را کسب کرد. در ساخت سازه‌ها، به ویژه در مناطق پرخطر، استفاده از مصالح مقاوم در برابر زلزله و به کارگیری روش‌های نوین مقاوم‌سازی، مانند دمپرها، میراگرها و FRP، امری ضروری است. این اقدامات، تضمین‌کننده ایمنی بیشتر در برابر این پدیده ویرانگر طبیعی هستند. تعریف ساختمان های مقاوم در برابر زلزله شامل ساختمان هایی می شود که در اثر زلزله آسیب کمتری دیده اند. اینکه ساختمان در برابر زلزله مقاوم است به این معنی نیست که در اثر زلزله به ساختمان آسیبی وارد نمی شود. علاوه بر رعایت مقررات و استانداردهای مربوطه، استفاده از روش های اثبات شده و استفاده از مصالح با کیفیت و بادوام در ساخت ساختمان های مقاوم در برابر زلزله حائز اهمیت است.
مشهورترین ساختمان های ضد زلزله جهان
تعدادی از ساختمان هایی که در برابر زلزله مقاومت بالایی دارند به شرح موارد زیر هستند:
1. هرم ترانس آمریکا
هرم Transamerica، بلندترین آسمان خراش در سانفرانسیسکو، یکی دیگر از ساختمان های با توانایی منحصر به فرد در مقاومت در برابر زلزله است و این به دلیل تکنیک ساخت منحصر به فرد این سازه است. این برج 260 متری در ابتدا به گونه ای ساخته شد که با وجود ارتفاع آن، ساختمان های مجاور مانع استفاده از نور خورشید نمی شوند. این سازه بزرگ روی فونداسیون فولاد و بتن قرار گرفته و به نحوی طراحی شده که با زلزله حرکت می کند.
2. برج های پتروناس
تا سال 2004، برج‌های پتروناس در کوالالامپور، پایتخت مالزی، بلندترین ساختمان جهان با ساختاری مقاوم در برابر زلزله بود. این برج ها که هنوز هم با ارتفاع 452 متری بلندترین برج های دوقلو جهان هستند، شامل بلندترین پل دو طبقه جهان است که طبقات 41 و 42 را به هم متصل می کند. پل بین این دو برج ویژگی جالبی دارد، قابلیت حرکت بین برج ها از برج در برابر باد محافظت می کند.
3. برج خلیفه
برج خلیفه یکی از نمادین ترین سازه های فوق ستاره ای در برابر زلزله در جهان است. از طریق تحقیقات ساختاری و ژئوتکنیکی گسترده، این برج به‌طور دقیق مقیاس‌بندی شده است تا در برابر زلزله مقاومت کند و از روش‌های پیچیده برای طراحی پایه‌ها و پایه‌های ساختمان استفاده شده است. این ساختمان متشکل از طبقات مکانیکی (تاسیسات) است؛ جایی که دیوارهای بلند دارای مهار بازویی (OUTRIGGER)ستون‌های محیطی را به دیواره داخلی متصل می‌کند.
4. فیلیپین آرنا
فیلیپین آرنا، بزرگترین استادیوم گنبدی‌شکل چند منظوره جهان و چشمگیرترین سازه مقاوم در برابر زلزله، متعلق به یک گروه مذهبی (Iglesia Ni Cristo INC) است. این سازه در ژانویه 2014 ساخته شد و در منطقه توریستی سیوداد د ویکتوریا در بولاکان فیلیپین قرار دارد و دارای 55000 صندلی است.
5. ساختمان یوکوهاما
این ساختمان که دومین ساختمان بلند ژاپن است، در منطقه ای با خطر زلزله قرار دارد، البته ژاپنی ها همیشه ساختمان های خود را به تمامی تجهیزات امنیتی زمین لرزه مجهز می‌نمایند. این ساختمان بر روی غلتک ساخته شده است، بنابراین به جای لرزش در هنگام زلزله، روی غلتک ها می لغزد. همچنین در ساخت این بنا از مصالح انعطاف پذیر استفاده شده است تا در هنگام وقوع زلزله شدید، ساختمان فرو نریزد و خمیده نشود.
6. فرودگاه بین المللی صبیحه گوکچن
فرودگاه بین المللی Sabiha Gokcen استانبول در وسط سه صفحه تکتونیکی قرار گرفته است که می توانند در هر لحظه زلزله های بزرگ و مخربی ایجاد کنند. از این رو فرودگاه بین المللی صبیها به گونه ای طراحی شده است که نه تنها در برابر زلزله 8 ریشتری مقاومت کند، بلکه بلافاصله پس از وقوع چنین زمین لرزه ای به فعالیت خود ادامه دهد. این ساختمان مجهز به عایق اصطکاک سه گانه است که به ساختمان کمک می کند در برابر زلزله مقاومت کند.
چگونه یک ساختمان ضد زلزله ساخته میشود؟
مهندسان برای طراحی و اجرای ساختمانی که در برابر زلزله مقاوم تر است، آن را به روش های مختلف تقویت می کنند. در این روش از راه حل هایی استفاده می کنند تا اجزای ساختمان بتوانند نیروهای ناشی از زلزله را تحمل کرده و در برابر آن مقاومت کنند تا یک سازه پایدار ایجاد کنند. برخی از این راه حل ها در گودبرداری و تثبیت گودال به عنوان شکلی از پایدارسازی گود در نظر گرفته می شوند. در حالی که روش های دیگر عملیات و فرآیندهای ساخت در نظر گرفته شده است. روش اصلی مقاوم‌سازی ساختمان به این صورت است که نیروی ناشی از زلزله از هر جهت وارد ساختمان میشود و اجزای سازه می‌توانند در جهت مخالف نیرو ایجاد کنند. در این صورت آنها دو بار یکدیگر را خنثی می کنند و بر نیروی مخرب غلبه می کنند.
